روز ۳۰ آگوست (۸ شهریور)روز بین المللی قربانیان ناپدیدشده اجباری است.

سالانه افراد زیادی ناپدید می شوند که ایالات متحده بیشترین تعداد را گزارش می کند. درصد زیادی از افراد ناپدید شده کودکانی هستند که از طریق آدم ربایی ناپدید می شوند. طبق گزارش، روزانه ۲۳۰۰ کودک در ایالات متحده ناپدید می شوند. اما قربانیان ربوده شده فقط به کودکان مربوط نمی شود.

منظور از ناپدید شدن اجباری چیست؟

قربانیان ناپدید شدن اجباری( ربوده شدن) افرادی هستند که به معنای واقعی کلمه ناپدید شده اند. خانواده، عزیزانشان و جامعه نمی دانند آنها کجا هستند وهیچ نشانی از آنان یافت نمی شود.

معمولا مقامات دولتی ( یا شخصی که با آگاهی و اجازه دولت عمل می کند) افراد خاصی را از خیابان یا خانه هایشان با زور برده، سپس منکر این می شوند که این افراد را برده اند. و یا از گفتن اینکه این افراد کجا هستند طفره می روند. 

ناپدید شدن اجباری، ربودن یا زندانی کردن مخفیانه یک شخص توسط یک سازمان دولتی یا سیاسی یا توسط شخص ثالث با مجوز، حمایت یا موافقت یک دولت یا سازمان سیاسی است. که به دنبال آن از اذعان سرنوشت و محل نگهداری شخص (به قصد قربانی کردن او) امتناع می کنند. 

اغلب، ناپدید شدن اجباری دلالت بر قتل می کند. قربانی ربوده می شود، ممکن است به طور غیرقانونی بازداشت شود و اغلب در طول بازجویی شکنجه شده، در نهایت کشته شود و جسد او مخفیانه دفن شود. 

طرفی که قتل را مرتکب شده است، می تواند منکر این کار شود. زیرا هیچ مدرکی دال بر مرگ قربانی وجود ندارد. در موارد ناپدید شدن اجباری، دولت ها بر اساس قوانین بین المللی حقوق بشر موظف هستند اجساد افراد ناپدید شده اجباری را به خانواده هایشان برگردانند.

ناپدید شدن اجباری اغلب به عنوان یک استراتژی برای گسترش وحشت در جامعه مورد استفاده قرار گرفته است. احساس ناامنی ناشی از این عمل تنها به بستگان نزدیک ناپدیدشدگان محدود نمی شود، بلکه بر جوامع و جامعه آنها نیز تأثیر می گذارد

.

ناپدید شدن اجباری به یک مشکل جهانی تبدیل شده است و محدود به منطقه خاصی از جهان نیست. ناپدید شدن اجباری که زمانی عمدتا محصول دیکتاتوری های نظامی بود، امروزه می تواند در موقعیت های پیچیده درگیری داخلی، به ویژه به عنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی مخالفان، انجام شود.

نگرانی خاص عبارتند از:

• آزار و اذیت مداوم مدافعان حقوق بشر، بستگان قربانیان، شاهدان و مشاوران حقوقی که به موارد ناپدید شدن اجباری رسیدگی می کنند.
• استفاده دولت ها از فعالیت های ضد تروریستی به عنوان بهانه ای برای نقض تعهدات خود و همچنان مصونیت گسترده برای ناپدید شدن اجباری.
• همچنین باید به گروه های خاص از افراد آسیب پذیر مانند کودکان و افراد دارای معلولیت توجه ویژه ای شود.

در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۰، مجمع عمومی سازمان ملل متحد با قطعنامه ای، نگرانی عمیق خود را در مورد افزایش ناپدید شدن های اجباری یا غیرارادی در مناطق مختلف جهان، از جمله دستگیری، بازداشت و ربودن، ـزمانی که این موارد بخشی یا معادل اجرای دولت ها باشدـ ابراز کرد.

ناپدید شدن ها با افزایش تعداد گزارش ها در مورد آزار و اذیت، بدرفتاری و ارعاب شاهدان ناپدید شدن یا بستگان افرادی که ناپدید شده اند، هم جهت هستند.

در قسمتی از این بخش نامه آمده است:

• صدها هزار نفر در طول درگیری ها یا دوره های سرکوب در حداقل ۸۵ کشور در سراسر جهان ناپدید شده اند.

• دشواری مبارزه علنی با دولتی که در خفا قتل می کند، می تواند منجر به این تظاهر گسترده شود که همه چیز عادی است.

• ناپدید شدن اجباری نقض جدی حقوق بشر است.وقتی به طور سیستماتیک علیه غیرنظامیان انجام می شود، جنایت علیه بشریت تلقی می شود.

با همان قطعنامه، مجمع از تصویب کنوانسیون بین المللی برای حمایت از همه افراد در برابر ناپدید شدن اجباری استقبال کرد و تصمیم گرفت ۳۰ اوت را روز جهانی قربانیان ناپدید شدن اجباری اعلام کند که مراسم این روز از سال ۲۰۱۱  برگزار می شود.

https://www.un.org/en/observances/victims-enforced-disappearance