پدر و مادر شدن یک تغییر بزرگ در زندگی است.
بسیاری از اطرافیان شما ممکن است این زمان را “شادترین دوران زندگی شما” بنامند، اما واقعیت اغلب بسیار متفاوت است.
والدین، و به ویژه زنان، زمانی که در آستانه مادر شدن هستند یا به تازگی مادر شده اند، دچار افسردگی پری ناتال می شوند.
دلیلش این است که بچه دار شدن یک دوره گذار و تحول عظیم است. این می تواند شامل از دست دادن ارتباط با افراد و شبکه های موجود، مانند خانواده و دوستان باشد.

تنهایی فقط به کسانی مربوط نمی شود که کسی را اطرافیانشان ندارند. شما می توانید در جَمع باشید و همچنان احساس تنهایی و افسردگی کنید.
چرا این مهم است؟
تنهایی خطری برای مشکلات سلامت روان در دوران بارداری و برای تازه مادران است.
به این دلیل که افسردگی و تنهایی به هم مرتبط هستند، یکی می تواند منجر به دیگری شود – و این ممکن است به ویژه در مورد افسردگی پیرامون زایمان صادق باشد.
افسردگی پیرامون زایمان یا افسردگی پری ناتال چیست؟
Perinatal depression به فارسی افسردگی پیرامون زایمان یا افسردگی دوران بارداری وپس از زایمان است.
این اصطلاح شامل دو بازه زمانی هست:
- افسردگی در دوران بارداری (قبل از تولد نوزاد)
- افسردگی پس از زایمان (بعد از تولد نوزاد)
یعنی اگر یک نفر از لحاظ روحی داغون باشه در دوران بارداری یا بعدش، میتواند تحت عنوان “افسردگی پیرامون زایمان” دستهبندی شود. این یک وضعیت روانیست که نیاز به توجه جدی دارد چون هم سلامت مادر را تحت تاثیر قرار میدهد و هم پیوند مادر با نوزاد را.
میخواهی درباره نشانههایش یا راههای درمانش هم بدانی؟
افسردگی پیرامون زایمان نوعی اختلال خلقی است که در دوران بارداری یا در ماههای نخست پس از زایمان بروز میکند. این وضعیت نهتنها سلامت روان مادر را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه میتواند بر روند پیوند عاطفی او با نوزاد نیز اثر منفی بگذارد.
افسردگی پری ناتال شایع است و می تواند هر پدر و مادری را بدون توجه به وضعیت سلامت روان قبلی تحت تاثیر قرار دهد.
به یاد داشته باش که فقط مادران نیستند که تحت تأثیر قرار می گیرند، پدران و شرکا نیز در برابر PND آسیب پذیر هستند.
علائم رایج:
علائم افسردگی پیرامون زایمان ممکن است خفیف یا شدید باشند و شامل موارد زیر هستند:

- احساس غم و ناامیدی پایدار
- احساس غم و اندوه و/یا بی ارزشی مداوم
- خلق و خوی پایین و اضطراب
- از دست دادن هویت و درماندگی
- افکار تکراری مزاحم و/یا تاریک
- مشکلات تمرکز و تصمیم گیری مطمئن
- عدم توانایی تجربه لذت در فعالیت های روزانه
- گریههای مکرر و بیدلیل
- بیعلاقگی به فعالیتهای روزمره
- اختلال در خواب (بیخوابی یا خواب بیش از حد)
- کاهش انرژی و احساس خستگی مزمن
- اضطراب شدید یا حملات پانیک
- دشواری در ایجاد پیوند با نوزاد
- افکار خودآزاری یا آسیب به نوزاد (در موارد شدید)
عوامل خطر:
برخی از مهمترین عوامل خطرساز برای بروز افسردگی پیرامون زایمان عبارتاند از:
- سابقه خانوادگی یا شخصی اختلالات روانی
- بارداری ناخواسته یا دشوار
- مشکلات در روابط خانوادگی یا زناشویی
- فشارهای اقتصادی و اجتماعی
- کمبود حمایت عاطفی
- تغییرات شدید هورمونی
راهکارهای درمانی:
درمان افسردگی پیرامون زایمان معمولاً ترکیبی از روشهای زیر است: کارهای درمانی و حمایت:
- رواندرمانی (بهخصوص CBT یا درمان شناختی-رفتاری)
- دارو (مثل داروهای ضدافسردگی؛ با نظر پزشک متخصص، مخصوصاً اگر مادر شیرده باشه)
- حمایت اجتماعی (صحبت با اطرافیان، گروههای حمایت از مادران)
- ورزش سبک، تغذیه خوب، خواب کافی
- مراقبت از خود (self-care)، حتی اگه فقط ۱۰ دقیقه وقت تنهایی باشه
- درمان خانوادگی یا زوجدرمانی در صورت نیاز

در اینجا چند نکته ساده برای خود مراقبتی وجود دارد که ممکن است کمک کند:
با خودت مهربان باش
به یاد داشته باش، هیچ یک از ما نمی توانیم همیشه انتظارات خود را برآورده کنیم. اگر کاری را که برای آن برنامه ریزی کرده ای انجام ندهی، یا اگر فراموش کرده ای پوشک را درست ببندی، احساس گناه نکن. چیزی به نام “والد کامل” وجود ندارد.
با کسی صحبت کن
اگر فکر می کنی هر کدام از علائم ذکر شده را داری، مهم است که برای دریافت حمایت با فردی صحبت کنی، مانند یک متخصص، دوست یا یکی از اعضای خانواده. حمایت عملی و عاطفی می تواند برای کمک حیاتی باشد.
ارتباط خود را حفظ کن
در صورت امکان، سعی کن مطمئن شوی که مردم را می بینی و با دیگران معاشرت می کنی. ماندن در حباب امن خود در خانه می تواند بسیار وسوسه انگیز باشد، منزوی کردن خود تنها باعث می شود که در احساس تنهایی بیشتری کنی.
اگر احساس می کنی لازم است، نزد متخصص بروی.آنها آنجا هستند تا گوش دهند، درک کنند، همدردی کنند و توصیه کنند و البته به خاطر کمک خواستن مورد قضاوت قرار نخواهی گرفت.
در پایان، تأکید میشود که افسردگی پیرامون زایمان یک اختلال قابل درمان است و دریافت کمک تخصصی در اسرع وقت، نقش مهمی در بهبودی و بازگشت مادر به شرایط عادی دارد. هیچکس نباید در مواجهه با این وضعیت، خود را تنها یا مقصر بداند. مراقبت از سلامت روان، بخشی حیاتی از مراقبتهای دوران بارداری و پس از آن محسوب میشود.
اگه کسی این حال رو تجربه میکنه، بدونه که: تنهانیستی. دیوونه نیستی. مقصرنیستی. و بهترمیشی. کمک هست. امیدهست.
منابع معتبر برای مطالعه بیشتر:
- pandasfoundation.org.uk
- Mayo Clinic – Perinatal Depression
- NHS (UK) – Mental Health in Pregnancy
- Postpartum Support International (PSI) – www.postpartum.net
- سازمان جهانی بهداشت (WHO) – سلامت روان مادران
- UpToDate – پایگاه اطلاعات علمی برای پزشکان و پژوهشگران







تو چی فکر می کنی؟